Burkina Faso

BURKINA FASO

Burkina Faso, land van de oprechte mensen, ligt in centraal Westafrika, 800 km van de zee en hoort tot de vroegere Franse koloniën. In 1960 is het land zelfstandig geworden onder de naam Oppervolta. In 1984 vond een revolutie plaats waarbij gebroken werd met het meeste dat nog aan de Franse overheersing deed denken. Het land kreeg toen de naam Burkina Faso, hetgeen betekent: het land van de oprechte mensen.

De hoofdstad Ouagadougou ligt midden in het land en telt ongeveer 2.200.000 inwoners (2015). Het hele land telt ruim 19.000.000 inwoners (2017), waarvan het merendeel op het platteland woont; bijna 65% is analfabeet. Het land is 8 keer zo groot als Nederland. Ongeveer 50% van de bevolking is Islamitisch met nog vrij sterke banden met het animisme (de plaatselijke, oorspronkelijke natuurgodsdiensten), 40% is animistisch en de rest is Christen (bron: Wikipedia). De leiders van het land zijn over het algemeen katholiek of protestant, omdat het onderwijs lange tijd vrijwel uitsluitend in handen van deze groeperingen is geweest. We bevinden ons in het op 3 of 4 na armste land van de wereld. Het gemiddeld inkomen is slechts € 45 per maand.

Sahel
Lange tijd drong de Sahara elk jaar enkele kilometers naar het Zuiden op, waardoor het zuidelijk gedeelte van Burkina duidelijk dichter bevolkt is dan het Noorden ten gevolge van binnenlandse verschuivingen. Je hebt niet veel verbeelding nodig om te begrijpen dat deze situatie slechts korte tijd houdbaar is. Het land ligt op een hoogte van 300 meter en is bijna net zo vlak als Nederland. Alleen in het Zuidwesten en Zuidoosten liggen enkele kleine bergen die vanwege het koelere klimaat ook beter begroeid zijn. Bovendien is daar wat meer water aanwezig: de grootste rivier van West-Afrika, de Niger, ontstaat in het Zuidwesten van Burkina, maar stroomt er vervolgens met een grote boog via het Noorden omheen. Wie als toerist naar Burkina wil, zal zich dan ook meestal naar deze gebieden begeven. Kenmerkend in het landschap zijn de baobabs, waarvan sommige duizenden jaren oud zijn.

Baobab bij Tandagha (2018)

Inkomsten  
De laatste jaren heeft men in de bodem van Burkina vrij veel goud gevonden. Dit wordt ontgonnen door Amerikaanse en Canadese bedrijven en de opbrengst wordt verdeeld in 90% voor de bedrijven en 10% voor Burkina. Met mooie beloften van scholing en waterbronnen maken deze bedrijven zich meester van de grond, die vervolgens na ontginning van de mijn sterk vervuild wordt achtergelaten. Landbouw en veeteelt, waarvan 90% van de bevolking leeft, kunnen het land niet aan inkomsten helpen en dat is absoluut niet aan de houding van de mensen zelf toe te schrijven, want van half oktober tot half juni valt geen regen. We praten natuurlijk over een ander soort landbouw en veeteelt dan bij ons. Daar komt nog bij dat de zomerregens dikwijls zo hevig zijn, dat hele stukken grond worden weggeslagen.

Warmte is er in Burkina in overvloed: midden in de winter – die gelijk met de onze valt – is de temperatuur bij zonsopgang ongeveer 20 graden. De mensen vinden het dan behoorlijk koud en ze lopen dan ook met dikke jassen, sjaals en mutsen rond. Overigens gaat de zon praktisch het hele jaar rond dezelfde tijd op en onder, want Burkina ligt niet ver boven de evenaar: van zes tot zes is er daglicht. De warmste tijd van het jaar zijn de maanden maart en april, als de temperatuur gemakkelijk tot boven de 45 graden kan stijgen; het kan dan zelfs ’s nachts tot 35 graden warm zijn. 

Het land ligt vlak ten zuiden van de Sahara en in 2005 stierven duizenden mensen en stuks vee van de honger door langdurige droogteperioden. Deze droogte was te wijten aan de ontbossing. Doordat de bomen verdwenen, werd ook de vruchtbare bovenlaag van de bodem niet meer door de wortels vastgehouden met als gevolg dat die tijdens de zware zomerregens wegspoelt. Dit heeft weer tot gevolg dat de voor het nodige water aangelegde stuwmeren langzaam dichtslibben, omdat er niet gebaggerd wordt. Zo raak je van de regen in de drup. Momenteel begint het besef te komen dat de boomaanplant uiteindelijk weer een ommekeer ten goede kan bewerkstelligen en het is dan ook streng verboden om bomen te kappen. Bovendien worden overal in het land dijkjes van steenblokken aangelegd om het regenwater te verhinderen onbenut weg te stromen.  

Aanleg van steendijkjes (1995)